Unalit-synth

[quispel]

De Unalit-synth is niets anders dan een ‘klankenmachine’ zonder keyboard, die in een experimenteel stadium is blijven steken. De frontplaten werden voorlopig gemaakt met gaatjesboard (Unalit, 15,5x10cm), gemonteerd in een rack gemaakt met een oude meccano. Dit had als voordeel dat in de beginfaze niet te veel tijd in deze mechanische constructie gestoken moest worden en snel de werking van de synth beoordeeld kon worden.
Ik was nooit zinnens muziek te spelen, enkel experimenteren met klanken. Daarom heeft de synth geen keyboard, maar wordt aangestuurd door ofwel een quantisizer met eprom (mogelijkheid tot herhaaldelijk afspelen van geselecteerde akkoorden), ofwel een eenvoudige zelf ontworpen tienstappen sequencer.
De eerste modules (vco, vcf, adsr) komen van de modulaire Elektuur synth met CEM-ic’s. Deze werden uitgebreid met elementen van andere zelfbouwsynths zoals de Formant (adsr) en ETI Project-80 (lfo) en enkele zelf samengestelde modules (mixer met panpot en uitgangsversterker, sequencer). Zelfs andere Elektuur ‘klankvoortbrengende’ schakelingen zoals de Chorosynth en de filterschakelingen van de Parametrische Elektuur Equalizer werden geïntegreerd.

Alhoewel er veel meer gepland was, geraakte ik ongeveer zo ver:
1x VCO met CEM3340
1x VCF met CEM3320
1x Dual ADSR met CEM3310
1x Dual LFO
1x Signal-Processor met quantisizer (met eprom), signal-invertors en signal-distributor
1x Uitgangsmixer met panpot en uitgangsversterker
1x Voeding ±15V (met ringkerntrafo en koellichamen)

2x 3 bandpass filters uit de parametrische equalizer (regelbare ampl. / centrale freq. / Q-factor)
4x filter: de ‘kwispels’ uit de parametrische equalizer (regelbare ampl. / kantelfreq.)
1x Chorosynth Elektuur
1x 1-10-stappen sequencer (volledig eigen fabrikaat)


Ik voeg een eerste foto bij van een vco.

 

[quispel]

Hey, ik heb hier een hele reeks foto's gemaakt, maar hoe krijg ik die in de tekst??

 

[Hanz]

Bericht door een moderator:

Als de foto's klein genoeg zijn, kan je per bericht één foto uploaden (bij het plaatsen zie het kopje "voeg een bestand of bijlage toe" onder je berichtvenster). Evt. kan je ook een plaatje inlinken vanaf je eigen site, middels het plaatsen van de url tussen (img) en (/img) tags (vervang de kromme haakjes door rechte haakjes).

 

[Yoozer]

Origineel geplaatst door quispel
Hey, ik heb hier een hele reeks foto's gemaakt, maar hoe krijg ik die in de tekst??

Gewoon naar www.imageshack.us gaan, foto uploaden, kiezen voor de optie Hotlink for Forums (1), wat er in de tekst staat letterlijk kopieren.

Waarom?

- Geen gezeik met formaten van attachments
- Automatische thumbnails
- Geen gezeik met datalimieten van homepages
- Scheelt typwerk

 

[quispel]

Hier een eerste foto: een VCO met CEM3340 volgens de Elektuur mod. synth serie. Gaatjesboard-frontplaat zwart geschilderd met bordverf en opschriften met wit kleurpotlood. Niet schitterend mooi maar sneller en eenvoudiger kan niet! (of toch, als je straks naar de VCF kijkt).

 

[quispel]

Dezelfde foto maar iets groter (klik om te vergroten).



De gaatjesboard-frontplaat is zwart geschilderd met bordverf en de opschriften zijn gemaakt met een gewoon wit kleurpotloodje. Niet zo mooi, maar sneller en eenvoudiger kan niet! (of toch, als je straks naar de VCF kijkt).



De VCO aan de achterkant. De printplaat is bevestigd met twee L-profieltjes (gezaagd uit 1,5mm aluminium), die rechtstreeks op een potmeter zijn bevestigd. Dus geen bouten door de frontplaat.



De Elektuurprint zal velen wel bekend zijn. En ja, er zit een CEM3340 op! De ontbrekende componenten zijn onnodig voor een monofone opzet zonder presetmogelijkheden. Fijnafregeling met meerslagen cermet-trimmers.

 

[quispel]

VCF



Zoals je ziet kan het front nog sneller. Gewoon zwarte stift op geel board.
Het was wel de bedoeling later de fronts in alu-plaat te maken.




VCF aan de achterkant. Styropor-C's voor stabiliteit.




Ook hier lege IC-plaatsen door niet gebruikte presetmogelijkheden.
Deze print biedt naast het filter echter ook plaats aan twee Formant-VCA's (hier niet ingevuld).
De Formant-VCA's, opgebouwd rond een CA3080 OTA, werden door Elektuur verkozen omdat ze betere resultaten zouden geven dan de Curtis-VCA's.

 

[chielos]

ga je dit ook nog afmaken allemaal?

 

[quispel]

Origineel geplaatst door chielos
ga je dit ook nog afmaken allemaal?

Neen. Zoals ik in mijn intro zei is dit een product uit mijn vorig leven. Het fascineert me nog erg maar voortdoen zit er niet in. Ik wil deze zaken wegdoen. Het plezier heb ik gehad.
Wel wil ik nog graag anderen helpen, zelfs practisch met bouw e.d. We zien wel.

 

[quispel]

ADSR en VCA



Deze module bevat 2 ADSR en 2 VCA. De ADSR zijn weer opgebouwd met Curtis ic's (CEM3310). De VCA's zijn van Formant-origine.
De gate is omschakelbaar intern/extern.
De knoppen van ADSR2 zojn voorlopige (gerecupereerde) radio-knoppen.




De Elektuur ADSR-print. Linksboven één van de CEM ic's. Ook hier weer lege plaatsen vanwege de niet gebruikte presetmogelijkheden.
Rechts vooraan de opgemonteerde VCA-print.




Montage van de VCA-print. Zoek het niet te ver, de afstandsbussen zijn gewoon afgezaagde biccen.
Een Formant VCA bestaat uit niet veel meer dan 1xTL084, 1x CA3080 en 1Torretje. Het werkt perfect.
De twee vca's zijn opgebouwd op banenprint (foto volgt).

 

[quispel]

LFO-module



Deze module bevat 2 LFO's.
De eerste geeft op de uitgang drie mogelijke spanningsvormen, instelbaar met een keuzeschakelaar: driehoek, blok of zaagtand.
De tweede LFO heeft vier uitgangen met respectievelijk zaagtand, omgekeerde zaagtand, driehoek en sinus.




De dual LFO opgebouwd op banenprint. Ruime mogelijkheden voor een bescheiden kostprijs.
7 goedkope ic’s (3x LM324, 4x 741) en 2 torretjes.

 

[quispel]

Mixer en stereo uitgangsversterker

(Op de vergrote foto (klikken) staat soms een hinderlijke reclame. Na sluiten en terug openen van de foto verdwijnt deze.)



Deze module bevat een mixer met 7 ingangen. Vier daarvan gaan rechtstreeks naar het linker of rechterkanaal (linksboven), drie beschikken over een panpot waarmee het (mono)signaal overal in het stereobeeld geprikt kan worden (rechtsboven).
De mixer wordt gevolgd door een actief hoogdoorlaatfilter (15Hz) ter onderdrukking van kortstondige laagfrekwente storingen (gevaarlijk voor de boxen) en een uitgangsversterker (versterkingsfactor 1,8 – 11). Linker en rechterkanaal zijn apart regelbaar (linksonder).
De uitgang kan aangesloten worden op een eindversterker of kan rechtstreeks belast worden met een hoogohmige koptelefoon (600 – 2000 ohm).




De druk bezette achterzijde van deze module, met een in verhouding tot de mogelijkheden klein printje (3 goedkope ic's en wat C's).

Voor de bevestiging worden steeds dezelfde zelfgemaakte L-profieltjes gebruikt (met een afstandsbusje, gezaagd van een lege bic). Let ook op bij boutbevestigingen steeds kartelringetjes te gebruiken om loskomen te voorkomen (zie ook volgende foto).




Bewerkte banenprint!
Mits een zorgvuldig ontwerp en wat geduldige bewerking bekomt men met banenprintplaat een bijna even goed en mooi resultaat als met geëtste print.

 

[quispel]

Bandpass filters





Ik onderstel dat dit front op een maandag gemaakt is, de bussen zitten bovenaan. Gelukkig gemakkelijk om te keren.
Twee modules met elk drie banddoorlaatfilters. Het gaat om State Variable Filters met elk drie variabele parameters:
- Amplitude (± 15dB)
- Bandbreedte (Q-factor: 0.45 – 5.0)
- Centrale freq. (40Hz – 10kHz)




Driemaal dezelfde Elektuurprint per module. De schakelingen, opgebouwd rond IC 4136 en LF356N, zijn van audio-kwaliteit.

 

[quispel]

Laagdoorlaat / Hoogdoorlaat filters



Evenals de hiervoor weergegeven banddoorlaatfilters zijn ook deze laag/hoogdoorlaatfilters afkomstig uit de Elektuur Parametrische Equalizer. Hier de toonregelingen: tweemaal hoog en tweemaal laag, elk met regelbare amplitude en kantelfrequentie.




De parametrische Baxandall toonregelingen op 2 identieke prints, elk opgebouwd rond IC 4136 en tweemaal LF357A
- Versterking / verzwakking (± 15dB)
- Variatie kantelpunt (laag: 50Hz – 350 Hz)
(hoog: 2kHz – 13kHz)

 

[quispel]

Voeding



+ en - 15V, intern plus uitgevoerd naar het front (handig bij experimenteren).
Een A-meter en rode led per polariteit geeft steeds de gezondheid van de voeding weer. Verder fuse en witte neonverklikker.




Een stevige voeding rond een 723 / 2N3055 combinatie, ditmaal op een zelf-geëtste print De stroom wordt geleverd door een ringkerntrafo, twee koelplaten zorgen voor een gezonde temperatuur.

 

[quispel]

Signal processor



Deze module is een vezamelmodule met
- de Quantisizer (bovenaan).
- een Gain schakeling: versterking van een signaal.
- 3 Inverter / Attenuator schakelingen. Att. verzwakt een signaal instelbaar, Inv. inverteert het signaal daarbij (rechtsonder).
- een Distributor: verdeling van een signaal naar verschillende modules (linksonder).

De quantisizer levert op basis van eprom-gegevens opeenvolgende stuurspanningen af, bijv. de hoofdnoten, de noten uit een majeur akkoord, uit een mineur akkoord, enz.
De bouwbeschrijving van deze module (Elektuuur) vind ik niet meer. Kan iemand me daarmee nog helpen?



Boven de Elektuur quantisizerprint, onderaan Gain, Inv/Att op banenprint.






Zelfgemaakte print vs. Elektuurprint.

 

[quispel]

Sequencer



Deze sequencer is volledig zelfbouw. Hij heeft een instelbare loop van 2 tot 10 stappen, te kiezen d.m.v. tiptoetsen (de vijsjes onderaan). Voor bijvoorbeeld 5 stappen wordt de tiptoets van de 6e stap aangeraakt (dus uitgeschakeld vanaf stap 6). Een rode led geeft de voortgang van de stappen weer.
Wordt een van de aanwezige schakelaars uitgeschakeld, dan genereert die stap niets en wordt de tijd van betreffende stap bij de vorige gevoegd.
De uitgangsspanning van elke stap wordt ingesteld met de betreffende potmeter.




- Naar keuze 'één sweep' of 'free run'.
- Eén sweep kan gestart worden met drukknop of met extern signaal.
- Clock naar keuze intern, extern of stap per stap.
- Interne clocksnelheid instelbaar.
- De clockpuls is extern beschikbaar in normale en geïnverteerde vorm.




Het geheel is ondergebracht in een voorlopige kast (vezelplaat met binnenin alu-0,5mm bekleding; front van witte board, afgewerkt met plakletters en afgespoten met plastic-spray).
Ook dit ontwerp is helemaal niet duur in verhouding tot de mogelijkheden. Geen dure ic's, alleen goedkope digitaaltjes.
Achteraan de voedingsstekker voor een externe voeding. Let op de diode ter bescherming tegen (pijnlijke) ompoling van de voeding.

 

[quispel]

Foto's behorend bij de vorige post (weggevallen):

 

[Eraser127]

Hhhm, kan niet anders zeggen dan dat het er puik uitziet. En dan ook nog allemaal zelfbouw. Knap werk hoor.

 

[quispel]

Dat was het ongeveer, mijn Unalit-synth.
Graag commentaar?

Ik moet nog opmerken dat de originele Elektuur CEM-synth niet echt modulair was, in die zin dat hij geen in- of uitgangsbussen per module had. Alle verbindingen waren intern vastgelegd. Op mijn VCO, VCF en ADSR-modulen werden wel bussen aangebracht; hierin wijken ze dus af van het origineel.

Ik denk dat met projecten als deze aangetoond wordt dat, mits wat handigheid, geduld en veel tijd, heel wat bereikbaar is voor eigenlijk weinig geld. Afgezien van enkele dure componenten, en verder heel wat potmeters, knoppen, stekkers en bussen, moet het allemaal zoveel niet kosten. En je beleeft er een hoop plezier aan. Eenmaal de basismodules achter de rug bestaat de mogelijkheid een rits experimentele modules ineen te knutselen waar heel mooie en fascinerende resultaten mee bereikt kunnen worden.

Mijn bedoeling was eerst een (relatief) snelle opbouw van de basis te realiseren, zodat de werking van het geheel getest en beoordeeld kon worden (zover was ik dus). Daarna zou de afwerking volgen met:
- eventueel aanpassen van de schakeling.
- uitbreiding en andere experimentele modules.
- wegwerken fouten in de layout.
- bepalen optimale frontafmetingen.
- mooie frontjes en rack.
- andere potmeters waar nodig.
- handige knoppen, enz
Bijkomend voordeel van deze werkwijze is spreiding van de kosten.

Projecten die ik nog in ontwerp had (of gewoon in mijn hoofd):
* Formant-modulen (al dan niet aangepast):
- Spanningsgestuurde vervormer of Waveform Processor.
- Sample en Hold (toevallige toonhoogte-stuurspanning).
- Ringmodulator.
- Digital noise/Coloured noise module.
- New pitch detector (genereert gate als ingangsstuurspanning wijzigt).
- Een eventueel keyboard met een digitale keyboard controller (stabieler denk ik).
* Experimenteren met:
- Alternatieve ADSR met electronische schakelaars (goedkoop).
- Lag processor (delay).
* En natuurlijk:
- Meer VCO
- Meer VCF

Van al deze zaken heb ik schema’s liggen. Wie geïnteresseerd is, ik stel ze graag ter beschikking (ook schema’s van eerder getoonde modules).
In zoverre practisch mogelijk wil ik zelfs graag een handje toesteken in het ontwerp of de bouw van een project (ik heb tijd, weet je).

Een deel van mijn elektronica basisapparatuur (scoop, functiegenerator, enz.) en mijn verzameling Elektuur vanaf de jaren ’70 zijn reeds de deur uit. Ook de hier beschreven synth is beschikbaar voor gegadigden. Hij mag direct weg.
Ik heb ook nog een voorraad onderdelen liggen, indertijd gekocht om de synth uit te breiden. Daarbij is, naast een aantal TL084, 741, cmos4000-serie, enz., echt waar, ook een voorraad Curtis CEM ic’s (om exact te zijn: 8x3310, 6x3320, 8x3340). Nieuw dus. Ja, ik had grootse plannen.

Wat de synth moet kosten, wel ik denk dat je beter weet dan ik wat een en ander waard is. Hetzelfde voor de ic’s. Wie geïnteresseerd is, doe a.u.b. een bod op mijn email (op deze site is bieden niet toegestaan meen ik begrepen te hebben).

Als je nog vragen hebt, graag.

quispel


CEM ic's
7x3340 6x3320 8x3310
keurig in een doosje.